Bệnh nhược thị là gì: Nguyên nhân, Triệu chứng, Cách điều trị hiệu quả

1. Bệnh nhược thị là gì?

Nhược thị là một thuật ngữ y học sử dụng để chỉ tình trạng một mắt hoặc cả hai mắt bị giảm thị lực do sự phối hợp không tốt giữa mắt và bộ não. Nhìn từ bên ngoài thì mắt bị nhược thị vẫn bình thường, chỉ khác là não không nhận tín hiệu hình ảnh từ mắt này hoặc thậm chí là không tiếp nhận hình ảnh từ cả hai mắt. Một số cái tên khác để chỉ nhược thị như mắt lười hay lazy eye. Nếu một bên mắt bị nhược thị không được điều trị có thể dẫn đến suy giảm thị lực mạnh cuối cùng là gây mù lòa.

Nhược thị là hệ quả của việc phối hợp không tốt giữa mắt và não bộ (Nguồn:  benhvien115.com.vn)

2. Nguyên nhân nhược thị là gì?

2.1. Lác mắt hay còn gọi là mắt lé

Lác mắt là tình trạng mà mắt không di chuyển cùng một hướng khi nhìn vào vật. Dần dần dẫn đến việc não không bắt kịp hình ảnh mà mắt gửi về dẫn đến thị lực bị giảm dần và thậm chí là mất đi. Đây cũng là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng mắt bị nhược thị.

2.2. Tật khúc xạ ánh sáng

Khi mắt bị các tật về khúc xạ ánh sáng như cận thị, viễn thị hay loạn thị đều có khả năng dẫn đến nhược thị. Bởi khi mắt gặp các vấn đề trên thì hình ảnh sẽ trở nên mờ hơn và não sẽ có những cơ chế để từ chối tiếp nhận các hình ảnh đó, dẫn đến thị giác ở bên mắt bị tật khúc xạ ánh sáng sẽ bị giảm xuống. Khi bị các bệnh này và thấy hình ảnh một bên mắt bạn cần phải khám theo dõi tật khúc xạ mắt ngay để có hướng giải quyết kịp thời.

Trong một số trường hợp, dù không bị các tật khúc xạ ánh sáng nhưng nếu tật chiết quang mắt không đồng đều cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn bị nhược thị. Lúc này, một bên mắt sẽ nhìn rõ hơn so với bên kia, làm mắt bên kia bị não từ chối những hình ảnh mờ hơn.

2.3. Đục thủy tinh thể

Khi bị đục thủy tinh thể, mắt sẽ ở tình trạng không nhìn thấy hoặc thấy không rõ hình ảnh trong thực tế. Lúc này não sẽ từ chối nhận những hình ảnh mờ đó có thể từ một mắt hoặc hai mắt tùy tình trạng bệnh. Lâu dần mắt bị đục thủy tinh thể khả năng cao sẽ bị bệnh nhược thị.

2.4. Sẹo giác mạc, sụp mí

Một nguyên nhân nữa cũng có khả năng gây nên nhược thị là do giác mạc bị tổn thương để lại sẹo. Sẹo giác mạc sẽ hạn chế tầm nhìn khiến hình ảnh trở nên không rõ ràng. Ngoài ra, ở một số người bị sụp mí thì cũng khiến hình ảnh gửi về não không được trọn vẹn, phong phú như mắt bên kia. Lâu dần, sẹo giác mạc và sụp mí dẫn đến nhược thị.

2.5. Do di truyền bẩm sinh

Nếu trong gia đình trẻ có cha, mẹ hoặc người thân bị nhược thị thì khả năng cao sẽ di truyền sang đời tiếp theo.

Đục thủy tinh thể có khả năng dẫn đến nhược thị (Nguồn: wit-ecogreen.com.vn)

3. Biểu hiện của bệnh nhược thị cần khám bác sĩ ngay

Thực tế, dấu hiệu bị nhược thị thường không rõ ràng và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác hoặc do người bệnh nghĩ đó là bụi bẩn, ghèn mắt… Với trẻ em thì càng khó để nhận diện, đặc biệt là khi trẻ không phàn nàn gì với bố mẹ. Bởi khi đó, mắt bên kia của bé vẫn còn nhìn thấy được và trẻ nhỏ tuổi sẽ không nhận biết được mắt bên kia đang bị nhược thị.

Với những ai đang nghi ngờ mình hoặc con cái, người thân bị nhược thị thì hãy cảm nhận và quan sát các biểu hiện ra bên ngoài. Đầu tiên là mắt bị mờ đi, bị lóa sáng và có thể thấy hai hình ảnh cùng lúc. Ngoài ra, người bị nhược thị còn hay nghiêng đầu vẹo cổ khi nhìn, nheo mắt, hoặc đau đầu, nhức mắt. Nếu che một bên mắt mà thấy bên kia mờ hẳn thì khả năng cao đó chính là nhược thị.

Khi bị nhược thị bạn dễ bị đau đầu, nhức mắt, nhìn không rõ (Nguồn: cdn.tuoitre.vn)

4. Bị nhược thị nên làm gì?

4.1. Thực hiện các phương pháp điều trị nhược thị

Nhược thị có thể chữa khỏi được với điều kiện phát hiện bệnh sớm và thực hiện các phương pháp điều trị phù hợp. Phổ biến nhất là che một bên mắt không bị nhược thị lại. Điều này giúp kích kích mắt bị nhược thị phải tiếp nhận ánh sáng rõ ràng hơn. Việc bịt mắt có thể kéo dài trong nhiều tháng hoặc chỉ một vài ngày, vài tuần tùy thuộc vào tình trạng bệnh. Đối với trẻ em, việc che mắt có thể trở nên khó khăn và trẻ thường sẽ gỡ xuống. Lúc này, các bậc phụ huynh hãy gây sự chú ý của trẻ vào một số việc khác như mua các đồ chơi hấp dẫn, bé thích cho bé chơi, đưa trẻ đi công viên…

Chữa nhược thị bằng cách che bên mắt nhìn rõ lại (Nguồn: baomoi.com)

Bạn có thể đến các địa chỉ uy tín để cắt kính thuốc chữa nhược thị. Kính thuốc cần phù hợp với sức khỏe của mắt. Khi đi ra đường vào khi trời nắng, bạn nên đeo kính râm chống tia UV và tránh bị chói mắt.

Người bị nhược thị cũng nên nhỏ thuốc nhỏ mắt theo chỉ dẫn của bác sĩ. Khi nhỏ, nên kéo nhẹ mi dưới và nhỏ thuốc sao cho đầu lọ thuốc không chạm vào lông mi cũng như giác mạc để tránh làm tổn thương mắt khiến tình trạng bệnh nặng hơn. Atropin là thuốc nhỏ mắt trị nhược thị phổ biến và rất hiệu quả hiện nay.

Cha mẹ có thể dùng thuốc nhỏ mắt này để thay cho việc dùng miếng cho mắt cho trẻ cũng được. Sau một thời gian sử dụng, mắt bị nhược thị sẽ được cải thiện đáng kể và hình ảnh ở hai mắt sẽ tiếp nhận đồng đều với nhau.

Nhược thị cũng có thể được chữa khỏi nhờ phẫu thuật trị khúc xạ, sụp mí hay đục thủy tinh thể. Điều này giúp thị hướng ngoại tâm đang ở tình trạng lệch lạc trở về đúng chính tâm giúp hình ảnh gửi về não trở nên rõ ràng, chính xác. Tuy nhiên, sau khi phẫu thuật bạn vẫn nên áp dụng cùng với các phương pháp khác như che mắt, tập các bài tập cho mắt để thị lực nhanh hồi phục hơn.

4.2. Kiên trì điều trị theo hướng dẫn

Dù thực hiện theo phương pháp điều trị bệnh nhược thị nào thì điều quan trọng là bạn cũng cần kiên trì và nên làm theo những hướng dẫn của bác sĩ. Không nên thực hiện theo những phương pháp chưa có căn cứ để tránh tình trạng bệnh nặng hơn. Đồng thời, cũng không nên thấy tình trạng mắt đã cải thiện mà ngưng áp dụng các phương pháp điều trị mà bác sĩ đã hướng dẫn.

Điều trị bệnh nhược thị như thế nào (Nguồn: cloudfront.net)

4.3. Các bài tập cho người nhược thị

Ngoài các phương pháp trên thì còn có một số bài tập dành riêng cho người bị nhược thị. Đầu tiên là bài tập che mắt, hãy lấy một tay che bên mắt nhìn rõ lại rồi cố gắng sử dụng bên mắt bị nhược thị để quan sát và diễn tả các thực thể và sự việc đang diễn ra. Bạn nên thực hiện bài tập này mỗi ngày trong thời gian từ sáu tháng đến một năm sẽ thấy thị lực cải thiện đáng kể.

Bài tập thứ hai đó là tập trung. Vẫn bằng cách lấy một tay che mắt nhìn rõ lại, bạn di chuyển ngón trỏ của tay bên kia từ gần đến xa. Lúc này hãy dùng mắt bị nhược thị để nhìn tập trung vào ngón tay trỏ đó. Thực hiện động tác này trong một thời gian rồi nghỉ ngơi năm phút. Lặp lại bài tập này ba lần mỗi ngày để điều trị nhược thị tốt hơn.

Với những người bệnh không muốn phẫu thuật thì có thể sử dụng liệu pháp thị lực. Đây là liệu pháp vật lý giúp làm tăng hiệu quả phối hợp giữa não bộ và mắt. Hiệu quả của phương pháp này cũng khá cao và có thể áp dụng được cho cả một số bài tập mắt cận thị tại nhà hiệu quả, lác hay cơ mắt yếu.

Thực hiện bài tập lấy tay che mắt nhìn rõ lại để cải thiện thị giác ở mắt bị nhược thị (Nguồn: kinhmatviet.com)

5. Cách để phát hiện nhược thị là như thế nào?

5.1. Cách để phát hiện sớm nhược thị

Nhược thị có thể được chữa khỏi hoàn toàn khi được phát hiện và điều trị sớm. Do đó, nếu đang nghi ngờ mình bị nhược thị thì bạn nên kiểm tra ngay. Đơn giản nhất là dùng tay che một bên mắt lại để kiểm tra thị lực của mắt bên kia. Nếu thấy mắt bên không che cho hình ảnh không rõ thì khả năng cao có thể đã bị nhược thị.

Cách thứ hai chính xác hơn đó là đi khám thị lực thường xuyên. Việc đi khám thị lực bằng máy móc và bác sĩ chuyên môn cao sẽ giúp phát hiện bệnh sớm hơn cũng như có phương pháp điều trị hiệu quả.

Cách thứ ba là đo khúc xạ hai mắt. Cách này giúp bạn biết được tình trạng khúc xạ của hai mắt có đồng đều không, có bên nào tiếp nhận hình ảnh mờ hơn hay rõ hơn bên kia hay không.

Cách phòng ngừa bệnh nhược thị (Nguồn: pinimg.com)

5.2. Phòng ngừa nhược thị

Cách đơn giản nhất để phòng ngừa nhược thị đó là ăn uống đủ chất để tăng sức khỏe cho đôi mắt. Trong đó, nên tăng cường thực phẩm tươi sạch có nhiều vitamin C có tác dụng rất tốt trong việc chống biến đổi thủy tinh thể, ngăn cườm mắt. Từ đó làm mắt sáng rõ và khỏe mạnh.

Ngoài ra, các vitamin E, kẽm, Zeaxanthin cũng là những dưỡng chất bạn nên bổ sung thêm vì chúng có khả năng chống oxy hóa rất tốt. Các chất chống oxy hóa này sẽ bảo vệ võng mạc mắt, giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng hay bị đục thủy tinh thể, ngăn ngừa các tác nhân dẫn đến nhược thị. Bên cạnh đó, các loại dầu cá và omega tốt cho mắt cũng được khuyên dùng vì chúng chứa nhiều axit béo có tác dụng duy trì độ ẩm cho mắt, giúp mắt không bị khô, thấy rõ hơn và khỏe mạnh hơn.

Cách phòng ngừa nhược thị tiếp theo cũng rất hiệu quả và nhiều người nên thực hiện theo, đó là nghỉ ngơi, thư giãn sau một giờ làm việc trước màn hình máy tính. Màn hình máy tính có ánh sáng xanh phát ra không tốt cho mắt. Do đó, bạn không nên ngồi làm việc với máy quá lâu, nhìn quá tập trung sẽ dẫn đến mắt bị lão hóa, thoái hóa. Bạn nên nghỉ ngơi sau một giờ làm việc, nhìn ra khoảng xa 5m để mắt điều chỉnh linh hoạt hơn.

Đến các địa chỉ uy tín để khám và điều trị nhược thị (Nguồn: kinhmatviet.com)

Cuối cùng, khi có các dấu hiệu bất thường có liên quan đến nhược thị, bạn cần đi khám ngay ở các cơ sở y tế uy tín, chuyên nghiệp. Nên nhớ, càng phát hiện bệnh sớm, chữa trị sớm thì khả năng lấy lại thị lực càng cao và ngược lại. Hiện nay, bạn có thể khám nhược thị ở nhiều địa chỉ khác nhau nhưng chú ý nên chọn nơi uy tín, bác sĩ giỏi và máy móc hiện đại. Điều này sẽ đảm bảo cho việc chẩn đoán tốt, bác sĩ tư vấn đúng người đúng bệnh và thời gian phục hồi của mắt sẽ nhanh hơn.

Khám mắt ở bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec hoặc bệnh viện mắt Việt Nga là sự lựa chọn tin cậy dành cho bạn. Ở đây được đầu tư toàn diện từ đội ngũ y bác sĩ giỏi, tận tụy đến máy móc trang thiết bị hiện đại cũng như cơ sở hạ tầng rất khang trang, thoải mái. Dù bạn đi khám mắt hay ở lại điều trị cũng đều có môi trường thăm khám tốt nhất. Giá các gói khám mắt Ortho K ở Vinmec và bệnh viện Mắt Việt Nga cũng rất phải chăng, phù hợp với điều kiện tài chính của đa số các gia đình Việt.

Hy vọng với những thông tin trên đã giúp bạn biết nhiều hơn về bệnh nhược thị cũng như có địa chỉ uy tín để tham khảo đến khám chữa bệnh. Chúc các bạn có thị giác thật tốt và luôn khỏe mạnh nhé!