Vô sinh thứ phát là gì, nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị hiệu quả

1. Như thế nào là vô sinh thứ phát

Vô sinh chính là một căn bệnh của hệ thống sinh sản, được xác định bởi việc không thể mang thai sau 12 tháng hoặc hơn, khi mà quan hệ tình dục không hề có sử dụng bất kỳ một biện pháp tránh thai nào cả.

Căn bệnh vô sinh được phân thành 2 loại, trong đó, loại bệnh vô sinh thứ phát được ví von như là một căn bệnh của thời hiện đại, cực kỳ phổ biến trong cuộc sống và xã hội hiện nay.

Vô sinh thứ phát được hiểu đơn giản là tình trạng cặp vợ chồng – những trường hợp trước đó đã từng có thai ít nhất một lần nhưng sau này, muốn sinh thêm lại không thể thụ thai hoặc khó có khả năng có đứa con tiếp theo.

Nhiều cặp vợ chồng gặp căn bệnh vô sinh thứ phát (Nguồn: namkhoahiemmuon.com)

2. Dấu hiệu của vô sinh thứ phát là gì?

Sau một thời gian sinh nở, chăm sóc và nuôi nấng bé yêu đầu tiên, chắc hẳn nhiều người đều có suy nghĩ, kế hoạch đẻ thêm một đứa con nữa. Tuy nhiên, nếu vợ chồng bạn luôn duy trì quan hệ tình dục trong khoảng thời gian suốt 1 năm mà vẫn không có triệu chứng hay biểu hiện của mang thai thì đó có thể là dấu hiệu vô sinh thứ phát mà không phải ai cũng biết.

Khi đó, việc cần làm là hai bạn nên đến gặp bác sĩ để được chữa trị. Tại bệnh viện, bạn sẽ được tiến hành làm các xét nghiệm để xác định tình trạng hoạt động của buồng trứng hay độ khỏe mạnh của tinh trùng cũng như việc kiểm tra kỹ càng sức khỏe hay các cơ quan khác xem có trục trặc hoặc vấn đề gì xảy ra hay không?

Nguyên nhân vô sinh thứ phát là gì (Nguồn: physiciansandmidwives.com)

3. Nguyên nhân gây vô sinh thứ phát

Đa số, các cặp vợ chồng trải qua tình trạng này của bệnh vô sinh sẽ cảm thấy vô cùng thất vọng, hụt hẫng về thể chất lẫn tình cảm. Rõ ràng, bạn không hề gặp khó khăn trong kỳ mang thai lần trước. Vậy tại sao lần này lại xảy ra?

3.1. Vô sinh nam do số lượng tinh trùng thấp

Theo thống kê, tỷ lệ nam giới mắc căn bệnh vô sinh này ngày càng nhiều và một trong những nguyên nhân vô sinh thứ phát mà không phải ai cũng biết chính là do số lượng tinh trùng thấp. Nhiều người đàn ông phải làm việc trong một môi trường rất nguy hiểm, độc hại, có nhiều hóa chất, tia bức xạ hay phóng xạ – điều đó dẫn đến tình trạng không có tinh trùng hoặc yếu tinh trùng. Bên cạnh đó, bạn còn có thể tự kiểm tra chất lượng tinh trùng tại nhà bằng Swim Count.

3.2. Các vấn đề về hình thái của tinh trùng

Ít ai biết rằng, hình thái của tinh trùng chính là hình dạng và kích thước của chúng. Thông thường, tinh trùng sẽ có hình bầu dục, có phần thân và đuôi dài thẳng. Còn đối với những trường hợp có vấn đề bất thường về hình thái thì tinh trùng của nam giới sẽ có đuôi kép, không đuôi hoặc đầu bị cong, có hai đầu và kích thước quá lớn. Khi đó, nam giới được xác định là khó có con một cách tự nhiên như những người bình thường.

Hình thái của tinh trùng có vấn đề (Nguồn: conlatatca.vn)

3.3. Khả năng di chuyển của tinh trùng

Ngoài số lượng, hình dạng và kích thước thì khả năng di chuyển của tinh trùng cũng được cho là một nguyên nhân vô sinh thứ phát, gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở nam giới. Tốc độ di chuyển của tinh trùng được ví von như một cuộc đua vượt chướng ngại vật, có thể đi theo đường thẳng hoặc tích cực theo một đường tròn để chạm đích (tức là trứng) thành công.

Vì thế, kể cả khi có một số lượng tinh trùng nhiều trong tử cung nhưng nếu chúng bất động hoặc di chuyển ở mọi mô hình nhưng không tiến về phía trước hay bơi không đúng cách về phía trứng thì cơ hội thụ thai là rất thấp hoặc không có khả năng có thai.

3.4. Các vấn đề về rụng trứng

Dường như ai cũng biết, quan hệ tình dục xảy ra trước thời điểm rụng trứng sẽ giúp tăng tỷ lệ thụ thai cao. Dựa vào chu kỳ kinh nguyệt đều đặn hàng tháng, phụ nữ có thể dễ dàng dự đoán được khoảng thời gian rụng trứng. Tuy nhiên, nếu gặp một số vấn đề về dấu hiệu rụng trứng như chu kỳ ngắn hoặc dài hay bất thường, có tháng có hoặc không có chu kỳ kinh nguyệt rồi không tăng nhiệt độ cơ thể … sẽ khiến bạn cực kỳ khó khăn hay không thể nào dự đoán được thời điểm rụng trứng để thụ thai hay tăng khả năng có thai. Do đó, trong chế độ ăn uống của mình bạn đừng nên bỏ qua những thực phẩm giúp điều hòa kinh nguyệt và giảm đau.

3.5. Ống dẫn trứng bị chặn

Các ống dẫn trứng thường là hai ống mỏng, ở hai bên của tử cung và có vai trò giúp dẫn trứng trưởng thành từ buồng trứng đến tử cung. Vì vậy, khi một hoặc cả hai ống dẫn trứng bị chặn, trứng sẽ không thể đến tử cung và tinh trùng cũng không thể đến trứng, từ đó sẽ ngăn ngừa sự thụ tinh và mang thai, dẫn đến vấn đề vô sinh thứ phát ở nữ giới mà không phải ai cũng biết.

3.6. Lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung chính là tình trạng niêm mạc tử cung (nội mạc tử cung) phát triển bên ngoài tử cung. Tức là sự phát triển quá mức của mô lại chủ yếu hình thành xung quanh buồng trứng hoặc ở vùng xương chậu trên. Khi đấy, nó cũng có thể phát triển ít phổ biến hơn gần trực tràng, âm đạo, ống dẫn trứng, hoặc thậm chí trong đường tiết niệu hoặc đường tiêu hóa… Đây được coi là một rối loạn bất thường, gây đau đớn và thậm chí sẽ ảnh hưởng đến quá trình thụ thai ở phụ nữ.

3.7. U xơ

Hay còn gọi là u xơ tử cung – được biết đến là một trong những nguyên nhân gây vô sinh. Nó không chỉ gây ra một số biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe con người như đau bụng dữ dội, rối loạn đại, tiểu tiện… mà còn có khả năng làm biến dạng khung hình của tử cung khiến vòi trứng bị tắc hoặc bán tắc, từ đó gây ra hiện tượng chậm có thai hoặc vô sinh.

3.8. Sảy thai tái phát

Thực ra, ít ai biết rằng sảy thai tái phát chính là một nguyên nhân, dấu hiệu vô sinh thứ phát cực kỳ phổ biến mà hiện nay đa số các cặp vợ chồng đang gặp phải. Nếu bạn không may mắn hai hay nhiều lần sảy thai thì bên cạnh việc “sốc” về mặt cảm xúc thì vấn đề sức khỏe chắc chắn cũng khiến bạn cảm thấy bi quan. Do đó, điều tốt nhất là bạn nên đến gặp bác sĩ để được làm các xét nghiệm, khám sức khỏe tổng quát cơ bản cho các nguyên nhân sảy thai, chẳng hạn như các vấn đề về hình dạng tử cung, rối loạn đông máu và mất cân bằng nội tiết tố…

3.9. Các vấn đề về miễn dịch

Tức là các vấn đề liên quan đến kháng thể chống tinh trùng ở nam giới thông qua xét nghiệm phân tích tinh dịch hoặc bệnh tự miễn như viêm tuyến giáp có thể đi kèm với suy buồng trứng ở người phụ nữ… Tất cả sẽ kéo theo nguy cơ giảm khả năng sinh sản đồng thời cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây hiếm muộn, khó có con.

3.10. Gặp vấn đề về chất nhầy cổ tử cung

Dường như ai cũng biết, niêm mạc cổ tử cung chính là chìa khóa để thụ thai. Vì thế, khi niêm mạc cổ tử cung màu mỡ tức là xuất hiện chất nhầy cổ tử cung có màu lòng trắng trứng chính là điều kiện cần thiết để giúp tinh trùng sống sót và bơi vào ống dẫn trứng. Bởi vậy, nếu chất nhầy ở cổ tử cung có vấn đề thì chúng hoàn toàn có thể cản trở việc mang thai.

3.11. Chất dính hoặc tử cung

Chất kết dính là các dải bất thường của mô sẹo kết hợp với các cơ quan hoặc bộ phận khác, thường không được nối với nhau. Chúng được gây ra bởi sự nhiễm trùng do một số bệnh hoặc phẫu thuật trước đó để lại. Ít ai biết rằng, chất kết dính đó chính là một trong những nguyên nhân khiến ống dẫn trứng bị tắc, đồng thời có thể ngăn chặn trứng và tinh trùng gặp nhau, can thiệp đến sự rụng trứng hay làm cho tử cung không thể hít vào phôi được thụ tinh… Từ đó gây ra căn bệnh vô sinh thứ phát ở người phụ nữ.

Chất kết dính làm cho ống dẫn trứng bị tắc (Nguồn: phongkhamdakhoahn.vn)

3.12. Không rõ nguyên nhân

Thực tế, có khoảng ⅓ trường hợp vô sinh liên quan đến nam giới, ⅓ khác liên quan đến vô sinh nữ đồng thời cũng có ⅓ liên quan đến vấn đề của cả nam và nữ mà chưa giải thích rõ ràng được. Tức là những cặp vợ chồng đều là người bình thường về cấu tạo các cơ quan sinh sản nhưng lại không thể có đứa con tiếp theo, bác sĩ kết luận thường kết luận là vô sinh không rõ nguyên nhân.

3.13. Hậu quả của việc phá thai trước đó

Mặc dù, ngày nay đã có rất nhiều phương pháp an toàn như phá thai nội khoa (bằng thuốc), phá thai ngoại khoa bằng cách hút thai ra ngoài… nhưng những biến chứng trong khi thực hiện thủ thuật có thể để lại rất nhiều hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe cũng như tâm sinh lý. Và đó cũng chính là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến vô sinh.

4. Cách điều trị vô sinh thứ phát

Hiện nay, nhờ sự tiến bộ, phát triển không ngừng của ngành y tế đã mang đến rất nhiều phương pháp tuyệt vời để có thể điều trị căn bệnh vô sinh hiếm muộn tưởng chừng như “bó tay” này.

4.1. Dùng thuốc sinh sản dạng viên

Trong quá trình điều trị sinh sản, bạn có thể bắt đầu từ việc sử dụng các loại thuốc ở dạng viên như Clomid – loại thuốc đầu tiên và cực kỳ phổ biến được thử khi điều trị rối loạn chức năng rụng trứng. Tuy nhiên, nó được khuyến cáo là không nên dùng trong giai đoạn đầu để điều trị cho các cặp vợ chồng được chẩn đoán là vô sinh không rõ nguyên nhân. Cùng với đó, Clomid cũng mang đến một số tác dụng phụ như là đau đầu, bốc hỏa và thay đổi tâm trạng… Ngoài ra còn có Femara (Letrozole) – một thay thế cho Clomid…

4.2. Thuốc sinh sản dạng tiêm

Hay còn được gọi là Gonadotropin – thuốc sinh sản có chứa hormone kích thích nang trứng (FSH), hormone luteinizing (LH) hoặc kết hợp cả hai. Những loại thuốc này được sử dụng để kích thích rụng trứng và áp dụng bằng hình thức tiêm vào trong cơ thể của người phụ nữ.

4.3. IUI

IUI hay còn được gọi là thụ tinh trong tử cung, là một phương pháp điều trị sinh sản tương đối đơn giản nhưng chi phí khá mắc. Nó có thể được thực hiện có hoặc không có thuốc sinh sản cũng được. Phương pháp này được chỉ định cho trường hợp vô sinh nam, vô sinh không rõ nguyên nhân, có vấn đề về chất nhầy ở tử cung…

Tuy nhiên, lại không được khuyến nghị cho những người ống dẫn trứng bị chặn, lạc nội mạc tử cung nặng…

4.4. IVF

Thông thường, IVF chỉ được theo đuổi sau khi các phương pháp điều trị sinh sản khác đã thất bại. Thực ra, rất ít người biết rằng IVF chính là viết tắt của thụ tinh trong ống nghiệm. Nó liên quan đến việc lấy trứng ( qua kim siêu âm xuyên âm) và đặt chúng vào đĩa petri với các tế bào tinh trùng đặc biệt (qua thủ dâm.) Nếu mọi việc suôn sẻ, một số trứng được lấy sẽ được thụ tinh bởi tế bào tinh trùng và trở thành phôi. Sau đó, một hoặc hai trong số những phôi khỏe mạnh sẽ được chuyển đến tử cung của nữ giới.

4.5. Phẫu thuật

Thường là phẫu thuật nội soi, để sửa chữa ống dẫn trứng bị tắc hoặc để loại bỏ u xơ… Từ đó, sẽ điều trị được một số nguyên nhân gây vô sinh, cho phép mọi người có cơ hội mang thai tốt hơn một cách tự nhiên hoặc điều trị sinh sản.

Cách chữa vô sinh thứ phát hiện nay (Nguồn: brusselsivf.be)

Trên đây là toàn bộ những thông tin hữu ích về vấn đề vô sinh thứ phát mà Blog Docco đã cố gắng tổng hợp và chia sẻ. Hy vọng thông qua đó, mọi người sẽ có thêm được nhiều kiến thức mới mẻ.