Rối loạn nhân cách ái kỷ là gì, nguyên nhân, triệu chứng, điều trị

1. Rối loạn nhân cách ái kỷ là gì

Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic personality disorder) hay còn gọi ngắn gọn là NPD. Đây là bệnh lý tâm thần hiếm gặp với biểu hiện yêu bản thân mình thái quá. Người mắc bệnh này thường có biểu hiện chỉ muốn người khác luôn ngưỡng mộ cũng như quan tâm đến bản thân mình tuy nhiên lại tỏ ra thiếu đi sự thấu hiểu, đồng cảm với những người xung quanh.

Yêu bản thân thái quá chính là hội chứng của bệnh (Nguồn: cuucshuehn.net)

2. Nguyên nhân dẫn đến rối loạn nhân cách ái kỷ

2.1. Nguyên nhân từ môi trường và di truyền

Có hai nguyên nhân chính dẫn đến bệnh rối loạn nhân cách dạng ái kỷ do môi trường và di truyền. Theo các nhà khoa học cho biết, những hành vi ngược đãi, nuông chiều và khen ngợi quá mức từ bố mẹ hay di truyền học là nguyên nhân gây bệnh.

2.2. Ai có nguy cơ cao bị rối loạn ảo tưởng nhân cách

Một thực tế cho thấy, bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ xuất hiện nhiều ở nam giới hơn so với nữ giới. Nam giới đang ở tuổi thiếu niên hay những người trưởng thành sẽ có nguy cơ cao bị mắc bệnh. Khi có bất kỳ những biểu hiện của bệnh NPD việc tham khảo ý kiến bác sĩ là điều cần thiết.

3. Các triệu chứng biểu hiện rối loạn nhân cách ái kỷ thường gặp

Đề cao bản thân quá mức dẫn đến ảo tưởng

Một trong những biểu hiện “điển hình” của người bị bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ là tự đề cao bản thân quá mức. Những người mắc hội chứng NPD thường tự đề cao bản thân mình với người khác và không có đức tính khiêm tốn.

Luôn tự thấy cuốn hút về chính bản thân mình

Theo một số nghiên cứu đã chỉ ra người bị rối loạn nhân cách dạng ái kỷ luôn tự thấy cuốn hút về chính bản thân mình. Họ luôn xem mình là trung tâm của sự thu hút, chú ý với người khác.

Cho rằng mình là đặc biệt và duy nhất

Có thể trong lần đầu tiên gặp gỡ hay ở bất kỳ đâu, người ái kỷ thưởng cho rằng mình là đặc biệt và duy nhất. Tuy nhiên nếu để tình trạng này diễn biến lâu, những người mắc bệnh ái kỷ hay buồn phiền và không thể duy trì một mối quan hệ dài lâu với người khác.

Thèm muốn mãnh liệt về việc được ngưỡng mộ

Như đã nói ở trên, người mắc bệnh rối loạn ảo tưởng nhân cách thường hay tự cao, tự đại. Đó là lý do vì sao họ luôn mong muốn mãnh liệt được người khác tán dương và ngưỡng mộ.

Biểu hiện của bệnh là thèm muốn người khác ngưỡng mộ mình (Nguồn: baomoi.com)

Ý nghĩ tất cả phải phục vụ mình theo cách vô điều kiện

Biểu hiện của người mắc bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ còn thể hiện thông qua ý nghĩ tất cả mọi người xung quanh phải phục vụ mình một cách vô điều kiện.

Các mối quan hệ chỉ để đạt mục tiêu bản thân

Với người ái kỷ họ luôn có suy nghĩ các mối quan hệ của mình chỉ phục vụ cho việc đạt được mục tiêu bản thân. Vì thế, họ thường có rất ít các mối quan hệ về dài lâu

Thiếu sự đồng cảm

Người bệnh ái kỷ thường có biểu hiện thiếu sự đồng cảm với người khác. Với người thân, bạn bè hay những người xung quanh, họ sẽ phớt lờ hoặc không có sự đồng cảm. Tuy nhiên, nếu thường xuyên tiếp xúc và trò chuyện, cùng nhau tham gia các dịch vụ, chương trình giải trí sôi động, chắc chắn họ sẽ cởi mở và hiểu bạn hơn.

Luôn đố kỵ

Đố kỵ và không cảm thấy hài lòng với sự tài năng, thành công của người khác chính là triệu chứng điển hình của người bị bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ. Người ái kỷ luôn tồn tại song song giữa tính cách tự cao, tự đại và lòng đố kỵ.

Thái độ kiêu căng bất cần

Trong cuộc sống, công việc hay các mối quan hệ người người bị bệnh thường tỏ thái độ kiêu căng bất cần. Vì lẽ đó, họ thường không có được thiện cảm từ người khác.

Luôn cho mình đúng

Khi được người khác góp ý về những việc sai người bệnh NPD sẽ luôn cho mình đúng và tỏ thái độ bất cần. Thêm chí họ còn lạnh lùng nói những lời khiến người khác tổn thương.

Phản ứng quá mức nếu bị xem thường

Triệu chứng biểu hiện của người bị bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ còn thể hiện thông qua việc phản ứng gay gắt trước những lời nhận xét hoặc cảm thấy tức giận nếu bị người khác xem thường.

4. Cách điều trị rối loạn nhân cách ái kỷ

4.1. Trò chuyện cùng với bệnh nhân

Người bệnh ái kỷ cần được quan tâm, trò chuyện thường xuyên. Bố mẹ, người thân hay bạn bè nên trò chuyện hàng ngày hoặc cùng nhau tham gia các hoạt động dã ngoại, vui chơi cuối tuần là cách tốt nhất để tạo cho người bệnh một niềm tin, mối quan hệ mật thiết hơn.

4.2. Liệu pháp tâm lý cá nhân

Điều trị bằng phương pháp tâm lý là cách chữa bệnh tâm lý được các bác sĩ tâm sĩ tâm thần, bác sĩ tâm lý khuyên áp dụng. Thay vì xa lánh, ghét bỏ hãy trò chuyện, lắng nghe và chia sẻ với người bệnh nhiều hơn. Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn, sự thấu hiểu của bố mẹ, người thân, bạn bè và những người xung quanh.  

4.3. Phương pháp nhận thức hành vi

Đây cũng là phương pháp điều trị bệnh NPD hiệu quả. Theo các bác sĩ điều trị tâm lý, phương pháp này sẽ giúp người bệnh phát hiện ra những hành vi, biểu hiện không lành mạnh của mình và thay thế nó bằng cách tạo ra niềm tin, hành động lạc quan tích cực với bản thân. Người thân, bạn bè có thể rủ những người bị bệnh ái kỷ tham gia các hoạt động tập thể thao, tập yoga thư giãn tinh thần hay đọc các loại sách điều trị tâm lý sẽ rất tốt.  

Phương pháp nhận thức hành vi là cách điều trị bệnh ái kỷ phổ biến (Nguồn: benhhoangtuong.com)

4.4. Dùng thuốc nếu có kèm triệu chứng trầm cảm

Trong một số trường hợp, người bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ xuất hiện các biểu hiện lo âu, trầm cảm thì việc sử dụng những loại thuốc ổn định tinh thần, chống trầm cảm hay thực phẩm bổ trợ sức khỏe là điều cần thiết. Tuy nhiên trước khi sử dụng các loại thuốc này nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

4.5. Chế độ sinh hoạt cho người NPD

Một chế độ sinh hoạt, chế độ ăn uống lành mạnh cũng là cách hỗ trợ điều trị bệnh ái kỷ an toàn, lành mạnh. Theo đó, người bệnh nên cố gắng hòa đồng cởi mở hơn với người xung quanh. Cố gắng giảm thiểu căng thẳng, stress lo âu bằng cách nghe nhạc không lời, tham gia nhiều hoạt động vui chơi giải trí thư giãn tinh thần.

Cách tốt nhất người bệnh nên chủ động đi khám sức khỏe chuyên sâu tại bệnh viện Vinmec uy tín để phát hiện các dấu hiệu bất thường và điều trị bệnh kịp thời. Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu các chất dinh dưỡng, khoáng chất có trong các loại rau củ quả tươi ngon hàng ngày, hạn chế những loại đồ uống có cồn gây ức chế các nơ ron thần kinh là điều người thân cần đặc biệt lưu ý nhắc nhở người bệnh.

Trên đây là bài viết giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ cũng như những biểu hiện và cách điều trị bệnh. Hy vọng qua bài viết này mọi người sẽ không xa lánh, ghét bỏ những người bị bệnh ái kỷ mà cảm thông và giúp đỡ họ nhiều hơn.